Bir kaç alternatife bakıp bir tane de karar inceleyeceğimiz bu yazı eğer bir işletme sahibiyseniz sizin için önemli.
Öncelikle sizin bir gece kulübü (ücretli ya da ücretsiz giriş olsun farketmez), restaurant, kafe gibi bir işletme olduğunuzu varsayalım. İster müşterilerinizi eğlendirmek, isterse müşterilerinizin yoğun gürültü altında rahatsız olmaması için elbette şarkı açmanız gerekecek. Şunu unutmamalısınız ki “telif haksız bir müzik yoktur.”
İşletmeniz iktisadi bir amaç güttüğü sürece çaldığınız şarkılar için telif hakkı ödemeniz gerekir. Bu telif bedeli de Müzik Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP), Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Birliği (MESAM), Musiki Eseri Sahipleri Grubu (MSG) gibi meslek birliklerine ödenir. Burada dikkat etmeniz gereken husus bir parçanın ya da sanatçının her meslek grubu ile antlaşmasının bulunmayabileceğidir. Diğer bir ifadeyle işletmenizde A şarkıcısının parçasını çalıyorsanız, sanatçının antlaşmasının bulunduğu meslek örgütü ile antlaşma yapmalısınız.
Peki telif hakkı ücreti ödemeden işletmenizde müzik çalmanızın bir yolu yok mu? Bir kaç alternatifti inceleyelim.
Soundtrack Your Brand
Spotify’i mutlaka duymuşsunuzdur. Herkesin bireysel amaçlı kullandığı Spotify’nin aksine işletmeler için “Soundtrack Your Brand” isimli benzer bir uygulama bulunuyor. Fiyatlandırması işletme büyüklüğünüze göre değişmekle beraber bir iş hesabına sahipseniz bu durumda işletmenizde Spotify tarafından sunulan tüm müzikleri tek tek lisans ödemek yerine serbest bir biçimde kullanabiliyorsunuz. Fiyatlandırmasının da absürt olmadığını söyleyelim. (Bu makalenin yazıldığı tarih itibariyle aylık 8.99 EUR ücreti bulunuyor) Ayrıca bu hizmet sağlayıcının yatırımcıları arasında Sportify’de bulunuyor.
Önemli Not: ABD ve Kanada’da sorunsuz olarak faaliyet gösteren Soundtack’in diğer ülkelerde de kullanılması mümkün. Ancak bazı ülkeler için ilgili meslek birliğinden ayrıca lisans alınması gerekiyor. Hizmet sağlayıcı yetkili kuruluş için ülkemizde MESAM’ı belirtiyor.
Fiyatlandırma ve diğer koşulları görmek için hizmet sağlayıcının web sitesini linke tıklayarak ziyaret edebilirsiniz.
YouTube Kanalları
YouTube’ta “Telifsiz Müzik” ya da “No Copyright Music” anahtar kelimeleriyle basit bir araştırma yaparsanız kullanabileceğiniz yüzlerece telifsiz şarkı bulabilirsiniz. Sadece bu parçaların kullanıcılar tarafından rastgele eklenmediğinden emin olun. Telif hakkına sahip bazı parçaların yanlışlıkla da olsa telifsiz müzik olarak işaretlenmesi söz konusu olabiliyor.
SoundCloud
SoundCloud ülkemizde YouTube kadar popüler olmasa da aynı YouTube gibi onunda telif haksız müziklerden oluşan çalma listeleri mevcut. YouTube için yaptığımız uyarı SoundCloud için de geçerli. Çaldığınız parçaların telif hakkı ihlali yapmadığından emin olmayı unutmayın.
Emsal Karar İncelemesi
2015 Yılında Yargıtay 19. Ceza Dairesi emsal sayılabilecek bir karara imza attı. Yargıtay bu konu hakkında şunları dedi:
“Umuma açık işletmelerde müzik eserinin radyodan veya TV’den yayınlanması halinde, bu yayın nedeniyle sadece radyo — TV yayıncısının yayın üzerindeki mali haklarının ihlal edilmesinden söz edilebilir. İznin onlardan alınması gerekir.”
Bu karara göre sizin işletmenizde televizyon veya radyo açık ise yani yayın buradan yapılıyorsa bu durumda eser sahibi değil, yalnızca radyo ve televizyon yayıncısı hak iddia edebilir.
Tabiiki bu durumda da bir telif ödemesi söz konusu oluyor. Diğer bir ifade ile sizin ödemeniz gereken telif MÜYAP’a değilde yayıncı kuruluşa ödeniyor. Ancak bu yayıncı kuruluşun sizin işletmenizden telif hakkı istemesi düşük bir ihtimal. Eser sahibleri bu kararı eleştirse de alternatif olarak aklınızda bulunabilir.
Güncelleme: Bu yazıyı 2016 yılında Yargıtay 19.CD’nin kararını göz önünde bulundurarak kaleme almıştık. Yargıtay’ın 2017’de 2015/12775 esas numaralı kararında bu görüşünden döndüğünü ayrıca belirtmemiz gerekir. Yargıtay verdiği son kararında Meslek Birliklerinin, birliğe kayıtlı eser sahibi ve komşu hak sahibinin haklarının takibinde üyelerinin devrettikleri haklar çerçevesinde yetkili olduğu görüşüne varmıştır. Bu nedenle radyo, televizyon gibi kanallardan müzik yayını yapmanız neticesinde telif hakkı gündeme gelecektir. Açıklanan sebeplerden dolayı meslek birlikleri ile lisans antlaşması yapmanız gerekmektedir.
Nostaljiden Asla Zarar Gelmez 🙂
Tüm bu telif hakları müessesesi sizi yoruyorsa ya da maddi anlamda karşılayamayacak durumdaysanız müşterilerinize nostalji keyfi sunarak telif hakkı ödemeden de işletmenizde müzik yayını yapabilirsiniz. Sadece bazı şartları yerine getirdiğinizden emin olun.
Telif hakları, eser sahibi yaşadığı sürece ve ölümünden itibaren 70 yıl süre ile hak sahibi için koruma sağlar. Bu sürenin dolmasının ardından koruma sona erer ve ilgili eser, eser sahibinden izin almaya gerek duymaksızın serbestçe kullanılabilir.
70 sene uzun bir süre olarak görünse de keşfedebileceğiniz çok güzel parçaların bulunduğunu sizinle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz. Nostaljik parçalardan oluşan bir çalma listesi oluşturmak için İnternet üzerinde çeşitli araştırmalar yapabilirsiniz. Amadeus Mozart, Frederic Chopin ya da J.S. Bach gibi klasik müziğin duayenlerinden oluşan bir çalma listesi yapma fikri fena görünmüyor.
Pekala, nostaljik parça çalma fikrini sevdiniz ancak telif hakkının bitip bitmediğinden emin olamıyorsanız sizinle bir hesaplama aracı paylaşabiliriz. Bu araç çalmak istediğiniz eserin telif hakkının ne zaman biteceğini sizin için hesaplayarak söyleyebiliyor. Aracı kullanmak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
İnsanlar Bu Konuyu Tartışıyor.
Yorumları göster Hide commentsMerhaba Sn. Akay, sormak istediğim konu bilgisini bizimle paylaştığımız Soundtrack müzik sağlayıcı ile ilgili. Bizi Türkiye’deki müzik birliklerinden nasıl muaf tutacağı hakkında bilgi edinenedim. Sizde bu tarz bir argüman var mıdır? ( Firmaya soru olarak yönelttim ama henüz dönüş alamadım, bu sebeple size soruyorum.)
İlginiz için şimdiden teşekkür ederim.
Saygılar.
Merhaba,
Sorunuzu geç gördüm, kusura bakmayın. Soundtrack Your Brand için de bir lisans alınması gerekiyor. Ancak kendilerinin MESAM ile anlaşması bulunduğundan sadece MESAM’dan lisans almak yeterli olacaktır. Ülkemizde pek çok farklı müzik birliği bulunduğundan normal şartlarda 5-6 meslek birliğine senelik ödeme yapmak gerekiyor. Soundtrack Your Brand ise bu sorunu çözerek üyelik sayısını 1’e indiriyor. Bünyesinde yer alan parçaları çalmak için MESAM üyeliği almanız yeterli olacaktır. Harici bir muafiyet ise maalesef söz konusu değil.
Tolunay bey bilgiler için çok teşekkürler aydınlatıcı ve yol gösterici oldu. Spotify olayı devam etmekte midir ? Çünkü spotify’e üyelik almak istersen ticari amaçlı yerlerde kullanılamaz diye bir madde koymuşlar . Cafeler vs. durum hakkında bilginiz var mı ? İyi çalışmalar kolay gelsin .
Tvden eğer yabancı müzik yayını yapılırsa durum nedir ?
Bizim kanaatimiz TV’den yapılan ister yerli ister yabancı müzik yayınlarının telif bedelleri zaten ödenerek yayımlandığı için ekstradan telif bedeli ödemeye gerek olmadığı yönünde. Ancak Yargıtay ısrarlarla MESAM’ın yanında yer alarak telif bedeli ödenmesi gerektiğini söylüyor. Bu görüşe katılmak zor.
Sorunuza gelirsek, parça yabancı olsa dahi dağıtımını yapan şirketin Türkiye’de akredite olduğu organizasyonlar mevcut. Örneğin parçayı Sony dağıtıyorsa Sony’nin anlaşmalı olduğu organizasyonlar talep halinde şikayet hakkını kullanarak süreci yürüteceklerdir. Bu nedenle yerli parçalar için söz konusu olan süreç yabancı parçalar için de söz konusu olacaktır.